توسعه جنوب در عرصه جهانی‌شدن

کشورهای جنوب در عرصه جهانی‏شدن با چه فرصت‏ها و تهدیداتی مواجه هستند؟ آیا در دوران بلوغ نظام سرمایه‏داری، هنوز برای برخی از کشورهای جنوب فرصت توسعه وجود دارد؟ در پاسخ به این سوال برخی از کارشناسان عمدتاً چپ این ایده را مطرح می‏کنند که جهانی‏شدن در عرصه اقتصادی به معنای گسترش نظام سرمایه‏داری و در نتیجه افزایش شکاف بین کشورهای فقیر و غنی است. در این راستا، آنها به آمارهای نهادهای معتبر بین‏المللی چون بانک‏‏جهانی و سازمان تجارت جهانی اشاره می‏کنند که نشان‏دهنده افزایش اختلاف بین درآمد کشورهای فقیر و غنی است. با این وجود، تمرکز بر روی این آمارها به معنای ندیدن ابعاد دیگر جهانی ‏شدن می‏باشد. در کنار این مساله نگران‏کننده، باید اشاره نمود که به دلیل بروز تغییرات ماهوی در ماهیت نظام سرمایه‏داری و بروز انقلاب اطلاعات و ارتباطات در عرصه جهانی، زمینه بهتری برای توسعه بعضی از کشورهای جنوب مهیا شده است. در نتیجه، بعضی از این کشورها که شرایط اولیه را دارند، می‏توانند از فرصت‏هایی که جهانی‏شدن از طریق شرکت‏های چندملیتی در اختیار آن‏ها قرار داده استفاده نمایند. در این راستا هدف مقاله حاضر ارزیابی این فرضیه و ابعاد مختلف این موضوع در چند بخش می‏باشد. در پایان این گونه بحث خواهد شد که حتی در دوران بلوغ سرمایه‏داری امکان توسعه با وجود شرایط مساعد داخلی وجود دارد.